Barack Obama in Berlijn doet het als Kennedy
Tweehonderdduizend mensen wilden erbij zijn, de speech van Barack Obama op een steenworp afstand van de Brandenburger Tor in de stad Berlijn waar de presidenten Kennedy, Reagan en Clinton spraken. Het is uitgegroeid tot een heus event en ondanks het feit dat Barack Obama zei als burger en niet als presidentskandidaat te spreken zal deze nu al legendarische toespraak hem geen windeieren leggen.
Komt er ook een “Berlijnspeech” aan voor jou?
Ontvang 5 gratis overtuigtips waarmee jij jouw speeches en presentaties op kunt verbeteren! Leer hoe Obama en Kennedy het doen, maar dan op je eigen manier!
Obama en Kennedy in Berlijn: De vergelijking
Beide spreken ze voor een enthousiaste menigte. Vooraf scandeert het publiek al de slogan “yes we can” de uitsmijter die Barack gebruikt bij bijna al zijn speeches. Beide sprekers lijken uit hun hoofd te spreken en zoeken nadrukkelijk oogcontact met het publiek. Kennedy had op zijn spreekkaarten slechts drie zinnen staan.
Lees de volledige speech van Obama in Berlijn hier
Cicero en de glazen plaat
Hiermee bevestigen ze het gelijk van Cicero, die 2000 jaar geleden al beschreef dat een goede spreker zijn rede, zoveel mogelijk, uit het hoofd moet kunnen opzeggen. Overigens spreekt Obama met een autocue waarbij de tekst van onderaf op een glazen plaat wordt geprojecteerd. Hij spreekt dus niet uit het hoofd maar is wel in staat om oogcontact te maken met het publiek.
Obama is duidelijk en waarschijnlijk bewust geïnspireerd door Kennedy. Beiden houden ze erg van de stijlfiguur van de herhaling ook wel “repetitio” genoemd. Kennedy gebruikte in zijn beroemde speech de zin “Let them come to Berlin” een aantal maal na elkaar. Ook Obama laat zien over deze retorische kennis te beschikken door maar liefst zes keer een zin te beginnen met “Look at Berlin…”.
Obama zegt het zelf eigenlijk al
Hij begint overigens in zijn inleiding met een verwijzing naar zijn drie illustere voorgangers: “I know that I don’t look like the Americans who’ve previously spoken in this great city”. Bijna letterlijk verwijzen naar Kennedy doet Obama aan het einde van zijn speech in de zin “It is because of those aspirations that all free people – everywhere – became citizens of Berlin”. In 1963 zei Kennedy: “All free men, wherever they may live, are citizens of Berlin.”
Retorica Obama
Het is al bekend dat Barack Obama retorisch zeer sterk is en op bijna alle vlakken uitblinkt. Ook de opbouw en start van zijn speech zijn volgens het boekje. Hij begint met wat in de klassieke retorica bekend staat als ‘benevolum parare’. Dat wil zeggen dat je het publiek gunstig stemt, vaak met complimenten en lofuitingen.
Traditions never die
Naar goed Amerikaans gebruik begint Obama zijn speech met het bedanken van de Duitse burgers, zijn gastvrouw Angela Merkel (die overigens niet aanwezig was bij de speech) en andere hoogwaardigheidsbekleders. Dan begin hij uit te leggen waarom hij hier is ‘not as a candidate for President, but as a citizen – a proud citizen of the United States’. Dit laatste is een redelijk understatement want het is wel degelijk een campagnetoespraak om in de Verenigde Staten te laten zien dat hij ook verstand heeft van buitenlandse zaken.
Verschillen tussen Amerika en Europa
Barack Obama wil hier duidelijk zijn kennis van buitenlands beleid etaleren en aangeven dat hij klaar is voor het presidentschap en graag met Europa wil samenwerken. Hij wil daarnaast ook zijn visie op de belangrijke problemen in de wereld schetsen. Dat blijkt uit de volgende zinnen. “Yes, there have been differences between America and Europe. No doubt, there will be differences in the future. But the burdens of global citizenship continue to bind us together. A change of leadership in Washington will not lift this burden. In this new century, Americans and Europeans alike will be required to do more – not less. Partnership and cooperation among nations is not a choice; it is the one way, the only way, to protect our common security and advance our common humanity.’
Obama zijn stijlfiguren
Obama maakt graag gebruik van stijlfiguren in zijn speech. Heel vaak gebruikt hij de tegenstelling. De volgende zinsnede is daar een mooi voorbeeld van. “When you, the German people, tore down that wall – a wall that divided East and West; freedom and tyranny; fear and hope”.
De muren die moeten worden neergehaald
De eerder genoemde herhaling wordt door Obama nog een paar keer gebruikt, zo ook in het volgende stukje: “The walls between old allies on either side of the Atlantic cannot stand. The walls between the countries with the most and those with the least cannot stand. The walls between races and tribes; natives and immigrants; Christian and Muslim and Jew cannot stand. These now are the walls we must tear down.”
