Stap niet in de frame-val
“Ik ben geen antisemiet” sprak Partij voor de Dieren raadslid Johnas Van Lammeren. Hij kreeg bedreigingen nadat hij kritiek uitte op de stedenband tussen Amsterdam en Tel Aviv. Het deed me denken aan het Belgische koningshuis dat een curieus persbericht de deur uitdeed met de titel: “Koning Filip is geen dictator.” En uiteraard de legendarische uitspraak “I’m not a crook” van de voormalig Amerikaanse president Nixon. Het zijn allemaal varianten van de zin “denk niet aan een roze olifant.” Wat gebeurde hier? Ze wilden alle drie ontkennen dat ze iets negatiefs waren. Dus geen antisemiet, dictator of boef. Maar ze maakten een cruciale denkfout en bereikten het tegenovergestelde.
Overtuigen kun je leren
Werk aan je overtuigvaardigheden en begin met onze 5 gratis overtuigtips. Op die manier ontvang je video’s met de meest waardevolle tips uit onze trainingen. Gratis en voor niets, dus schrijf je hieronder snel in.
Framen als techniek
Dit komt door de kracht van framing. Framing is een begrip dat voortkomt uit de sociale wetenschappen en omvat alles dat gaat over hoe we de realiteit interpreteren en delen met elkaar. Voordat het begrip algemeen bekend werd, werkten reclamemakers, spindoctors en politici er al mee. Het bewuste gebruik van framing als techniek betekent dat je een bepaald gedeelte van de boodschap belicht. Op die manier vergroot je dat gedeelte van de realiteit uit. Een goed gekozen frame zorgt ervoor dat je woorden, beelden en associaties oproept waarvan jij als zender wilt dat die opgeroepen worden. Door je boodschap goed te framen stuur je de toehoorder in de richting van de door jou gewenste interpretatie van de siutatie. Bovendien zorg je ervoor dat jouw frame het debat of de discussie domineert.
Denk niet aan een roze olifant
De Amerikaanse taalkundige George Lakoff zette het begrip framing in 2004 op de kaart. Met zijn boek Don’t think of an elephant vertelde hij Democraten in de Verenigde Staten hoe ze beter campagne tegen de Republikeinen moesten voeren. En dat deed hij vooral door te laten zien hoe framing wel en niet werkt. Als je bijvoorbeeld tegen iemand zegt dat hij niet aan een roze olifant moet denken, is dat juist het eerste waar hij aan denkt. Dat heeft te maken met de manier waarop onze hersenen werken. Door een roze olifant te noemen gaan je hersenen dit direct visualiseren en je ziet de roze olifant in volle glorie voor je.
In deze video van de Universiteit van Nederland legt Eugène Sutorius uit hoe framing werkt:
Geen aandacht voor wat je niet wil vertellen
Uiteraard wilden Nixon, Koning Filip en van Lammeren zich niet associëren met de termen boef, dictator en antisemiet. Maar ze deden het wel. Beter was geweest als ze zich hadden uitgelaten over de waarden die ze wel belangrijk vinden. In het geval van PvdD raadslid Van Lammeren was het veel handiger geweest als hij had gewezen op de – in zijn ogen – geldverspillende stedenbanden en als hij had benadrukt dat hij juist voor een pluriforme en diverse Amsterdamse cultuur is zonder dit te bekrachtigen in een stedenband.
Wil je zelf ook meer leren over Framing? Bestel dan ons boek “Debatteren om te Winnen” of schrijf je in voor de training “Debatteren voor professionals.”
